Alzheimer Farkındalığı Tiyatroda

HAFIZA, konuşma, hareket ve net düşünme yeteneğinin kaybıyla sonuçlanan bir beyin hastalığı olup, demansın (bunama) en yaygın nedenlerinden biri olan Alzheimer hastalığı, İzmir’de tiyatro sahnesine taşındı. Medicana International İzmir Hastanesi Nöroloji Uzmanı Dr. Hasan Armağan Uysal, yönetmenliğini yaptığı ‘Annem’ isimli tiyatro oyunu ile Alzheimer hastalığına karşı toplumsal farkındalığı artırmayı hedefliyor.

İzmir’de 2008 yılında Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden mezun olan Dr. Hasan Armağan Uysal, sonra da Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde Nöroloji uzmanlığına başladı ve aynı zamanda 2014 yılında da Bornova Belediyesi Şehir Tiyatrosu’nda oyunculuk eğitimini tamamladı. Şu an Medicana International İzmir Hastanesi Nöroloji Uzmanı olarak görev yapan Dr. Uysal, 2019 yılından itibaren Tiyatro Peron’da çalışmaya başladı. Uysal, Fransız yazar Floran Zeller’in 2012 yılında yazdığı ‘The Father’ isimli oyunu çevirip, Türkiye’ye uyarladı. ‘The Father’ oyununun bir adaptasyonu olarak, bir Alzheimer hastasının hikayesini anlatan ‘Annem’ adlı oyunu yöneten Uysal, “Alzheimer, toplumda sık görülen bir hastalık ve yıllar geçtikçe oldukça artmakta. Bu proje benim hasta yakınlarından ilham aldığım bir proje oldu. Hasta yakınları kliniğe gelip bu hastalığın bazı nöropsikiyatrik semptomları ile ilgili ne yapacaklarını bilemediği için bize danışıyor. Biz sürekli hastalıklarını anlatıyoruz. Ama sanatla bunu anlatarak, işin içine duyguyu koyuyor, birçok kişiyi aynı anda hem eğitip hem de onların bu hastalığın bulgularıyla nasıl başa çıkacaklarını, toplumsal farkındalık doğrultusundaki davranış modellerini anlatmış oluyoruz. Aslında bu proje hem sanat hem toplumsal eğitim projesi” dedi.

Toplumdaki görülme sıklığının artmasına karşın, Alzheimer hastalığının hala tam olarak bilinmediğini dile getiren Doktor Uysal, “Bu hastalığın ilk semptomu unutkanlık. Toplumda da demans denilen pastanın en büyük parçası Alzheimer oluyor. Yani 10 demans hastasının 7’si Alzheimer tipinde demans oluyor. Özellikle unutkanlığı olan hastalarda 65 yaşın üstünde ise tipik olarak Alzheimer hastalığı düşünülüyor. Biz de çeşitli testlerle bu hastalığa tanı koymaya çalışıyoruz” diye konuştu.

‘SOSYALLEŞEBİLECEK AKTİVİTELERE YÖNELİN’

Alzheimer hastalığının birçok risk faktörü bulunduğunu ifade eden Doktor Uysal, bu yıl risk faktörlerine kolesterol yüksekliği ve görme bozukluğunun da eklendiğini kaydetti. Vatandaşlara bazı uyarılarda da bulunan Doktor Uysal, şöyle devam etti:

“Mutlaka iyi beslenmeli, iyi spor yapmalı, doğru zamanda uyumalı, mümkün olduğu kadar stresten uzak durmalı ve mutlu olduğumuz şeyleri yapmayı seçmeliyiz. Toplumda çok sık, ‘Alzheimer olmamak için, bulmaca çözeyim’ algısına rastlıyoruz. Hiç bulmaca çözmemiş birine Alzheimer olmasın diye bulmaca çözdürmek biraz eziyete giriyor. Kişilerin memnun olduğu ve sosyalleşebileceği aktiviteleri yaptırmak daha önemli.”

Alzheimer tanısı konulduktan sonra hasta ve hasta yakınlarıyla aile gibi olduklarını sözlerine ekleyen Uysal, “Bizler de büyük bir aile oluyoruz. Sadece unutkanlık değil, uyku bozuklukları, davranış bozuklukları, halüsinasyonlar, mutsuzluk, huzursuzluk, endişe, evham, kaygı gibi bütün semptomları hekim, hemşire, hasta, hasta yakınıyla birlikte bir bulmacanın parçaları gibi birlikte hareket ederek yaşıyoruz. Her türlü semptomda bu tip bir hastalık için hastalar ve hasta yakınları mutlaka bize başvurmalı” ifadelerini kullandı.

‘SÜRPRİZLİ BİR OYUN’

‘Annem’ isimli oyunu izleyenlerin sürprizler de yaşayacağını anlatan Doktor Uysal, şunları söyledi:

“Aslında bu oyun ‘The Father’ isimli oyunun bir adaptasyonu. Babayı anne yaptık. Annenin kendi gözünden Alzheimer hastalığında neler yaşadığını anlattığı bir oyun oldu. Tabii biraz sürprizli bir oyun. İzleyen seyirciler oyunun başında başka şekilde giderken başka bir yere evrildiğini görecek. Bu oyun temelde Alzheimer olan bir annenin hastalığın tüm semptomlarını gösterdiği bir oyun. İlk gösterim 21 Şubat’ta. Daha sonra 22 Şubat ve 1 Mart’ta gösterimi olacak. Umarım oyun uzun soluklu bir şekilde Tiyatro Peron’da oynanır.”

‘ROL OYUNCU OLARAK BENİ HEYECANLANDIRDI’

Oyunda Alzheimer hastası kadını canlandıran tiyatro oyuncusu Güzin Sönmez de ilk gösterimi heyecanla beklediğini belirterek, “Etrafımda ve yakın çevremde bu hastalıkla cebelleşen kimse yoktu, oyunu okuyana kadar. Fakat oyunu okuduktan sonra çevremde, komşularımda yavaş yavaş zihnim çağırmaya başladı. Yeterince gözlem yapmadığıma pişman oldum ama yönetmenimiz hem nörolog hem de yönetmen olduğu için beni bu konuda aydınlattı. Oyunu okuyunca, heyecanlandım. Daha önce yaşlı kadın rolünde oynamıştım ama hem yaşlı hem de günümüzde bu kadar yoğun yaşanan bir hastalığı canlandıracak olmak beni oyuncu olarak heyecanlandırdı. Bana kesinlikle bir şeyler kattığını düşünüyorum. Provalarda ve süreçte tanıdım hastalığı. Hem yeni bir karakter hem de hastalığı yaşayan bir karakteri yaratma anlamında zorlu yoğun bir süreçti ama çok memnunum. Her provada daha derinleşiyor. Heyecanla 21 Şubat’ı bekliyoruz” diye konuştu.

Alzheimer’ın toplumda görülme oranının insan yaşamının uzaması nedeniyle artacağı, modern yaşam rutininin de hastalığın oluşmasını etkileyeceği belirtiliyor. 2050 yılında yaklaşık 14 milyar olması beklenen dünya nüfusunun 25 milyonunun Alzheimer hastalığına yakalanacağı öngörülüyor.

Haber: Nevra UÇKAÇ – Kamera: Gökhan KILIÇ/ İZMİR, DHA

Related Posts

ABD’nin Suriye Temsilcisi Barrack YPG’ye yol haritası çizdi: Özerklik yok Şam’a bağlanın

Amerika Birleşik Devletleri’nin Türkiye Büyükelçisi ve Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack, bugün Şam’da Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara ile görüştü. Görüşmenin ardından basına demeç veren Barrack, YPG’ye yol haritası çizerek “Federal bir yapı mümkün değil, Suriye bütün bir devlettir” dedi. Sabah saatlerinde teröristbaşı Abdullah Öcalan da PKK için aynı ifadeleri kullanmıştı.

105 kişiye mezar olan Bilge Sitesi davası… İstinaf, MHP’li eski belediye başkanının cezasını onadı!

Adana Bölge Adliye Mahkemesi 14. Ceza Dairesi, 6 Şubat depremlerinde 105 kişinin hayatını kaybettiği Bilge Sitesi davasında, eski MHP’li Osmaniye Belediye Başkanı Kadir Kara, imar müdürlüğü çalışanı Sevinç Ayşe Argun, fenni mesuller Ayhan Gedik ve Haluk Koç’a verilen 21’er yıl hapis cezasını hukuka uygun buldu.

‘Yeliz’ lakaplı Ahmet Hamdi Çamlı, yine Atatürk dönemini hedef aldı: ‘Seninki sadece Dersim’de 50.000 Alevi’yi katletti’

“Kanlı 1923 darbesi” ifadesiyle tepki çeken eski AKP Milletvekili, “Yeliz” lakaplı Ahmet Hamdi Çamlı, bir kez daha Atatürk dönemini hedef alan paylaşımda bulundu. Sosyal medyada “Atatürk fotoğraflı” bir kullanıcıya yanıt veren Çamlı, “Seninki sadece Dersim’de 50.000 bebe, yaşlı, kadın Alevi katletti…” dedi.

Devlet Başkanı’ndan protestolara sert tepki: Savaş ilanı

Kenya Devlet Başkanı William Ruto, 7 Temmuz’da yeniden başlayan hükümet karşıtı gösterilerdeki polis karakollarına yönelik saldırıların ve şiddetin, savaş eylemi olarak değerlendirileceği uyarısında bulunarak “Bu kabul edilemez. Artık yeter.” dedi.

Rusya, Ukrayna’da bir yerleşim birimini daha ele geçirdi: Tolstoy Rus kontrolüne geçti

Rusya Savunma Bakanlığı, Donetsk bölgesinde Tolstoy yerleşim biriminin kontrolünü ele geçirdiklerini duyurdu.

Güney Kore’de ikiz pandaların doğum günü kutlandı

Güney Kore’nin Yongin kentindeki bir eğlence parkında, ikiz pandalar Rui Bao ile Hui Bao, 2’inci doğum günlerini bambudan yapılmış doğum günü pastaları ve anneleri Ai Bao ile kutladı. Panda Ai Bao, ikiz pandalarını 7 Temmuz 2023’te dünyaya getirdi.